Hekimlerin, Defansif Tıp Uygulamaları Hakkındaki Bilgi ve Tutumları, İşe Bağlı Gerginlik ve Tükenmişlik Düzeyleri
Öz
Giriş: Defansif tıp, hekimlerin kendilerini tıbbi malpraktis davalarına karşı korumak amacı ile tanı ve tedaviye yönelik gereksiz işlemler kullanmaları veya malpraktis davası ile sonuçlanma riski yüksek tıbbi uygulamaların sorumluluğunu almamak için, bu tür uygulamalardan kaçınmalarıdır. Bu çalışma, Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesinde, dahili ve cerrahi tıp bilimlerinde çalışan araştırma görevlisi hekimlerin, defansif tıp uygulamaları hakkındaki bilgi ve tutumları, işe bağlı gerginlik ve tükenmişlik düzeylerini etkileyen faktörleri ortaya koymak amacıyla yapılmıştır. Yöntem: Tanımlayıcı-kesitsel tipteki bu çalışmanın örneklemi, orantılı tabakalı yöntemle oluşturulmuştur. Sosyodemografik veri formu, defansif tıp uygulamaları tutum ölçeği ve Maslach tükenmişlik ölçeğini içeren anket, 200 hekime uygulanmıştır. Bulgular: Yaş ortalaması 29,4±3,0 olan katılımcıların, % 70,5’i (n=141) erkek, %56’sı (n=112) evliydi. Pozitif ve negatif defansif tıp sıklığı, sırasıyla %98 (n=196), %92 (n=184) olarak bulunmuştur. Defansif tıp puanları, erkeklerde, cerrahi bilimlerde çalışanlarda, uzmanlık eğitiminin ilk 2 yılındakilerde, hakkında malpraktis davası açılanlarda ve sigara kullananlarda anlamlı derecede yüksek bulunmuştur. İşe bağlı gerginlik düzeyi, cerrahi bilimlerde çalışanlarda, ayda 8 ve üzeri sayıda nöbet tutanlarda, hakkında malpraktis davası açılanlarda, sigara kullananlarda, alkol kullananlarda anlamlı derecede yüksek bulunmuştur. Hekimlerin, Maslach tükenmişlik ölçeğinden aldıkları puan ortalamaları, duygusal tükenme için 31,57±11,67, duyarsızlaşma için 11,75±6,49, kişisel başarı için 29,46±7,72 olarak belirlenmiştir. Sonuç: Çalışmamızda, araştırma görevlisi hekimlerin büyük kısmının meslek ve uzmanlık dalı seçiminden memnun olmadıkları, defansif tıp kavramı hakkında bilgilerinin yetersiz ve tüm tükenmişlik boyutlarında, yüksek tükenmişlik oranlarının olduğu sonucuna varılmıştır. Defansif tıbbı daha fazla uygulayanların tükenmişlik düzeylerinin daha yüksek olduğu görülmüştür.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- 1. Hermer LD, Brody H. Defensivemedicine, costcontainmentand reform. Journal of General InternalMedicine 2010;25(5):470-3.
- 2. Aynacı Y. Hekimlerde Defansif (Çekinik) Tıp Uygulamalarının Araştırılması. Selçuk Üniversitesi Meram Tıp Fakültesi, Adli Tıp Uzmanlık Tezi. Konya: 2008:3.
- 3. Sethi MK, Aseltine RH.Investigation of defensive medicine in Massachusetts, presented at the Massachusetts Medical Society 2008.2-8.
- 4. Aslan SH, Aslan RO, Kesepara C, Alparslan ZN, Ünal M. Kocaeli’de bir grup sağlık çalışanında işe bağlı gerginlik, tükenme ve iş doyumu. Toplum ve Hekim Dergisi. 1997;82(12):24-29.
- 5. Savul G. Güvencesiz istihdam, örgütsel dönüşüm ve çalışma üzerine etkisi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi. Ankara:2008.108.
- 6. Başer A, Başer Kolcu Mİ, Kolcu G, Gök Balcı U. Defansif Tıp Uygulamaları Tutum Ölçeğinin Türkçe Formunun Geçerlilik ve Güvenilirliği: Ön Çalışma. Tepecik Eğit Hast. Derg. 2014;24(2):99-102.
- 7. Moosazadeh M, Movahednia M, Movahednia N, Amiresmaili M, Aghaei I.Determiningthefrequency of defensivemedicine among general practitioners in Southeast Iran. Int J HealthPolicyManag. 2014;2(3):119-23. doi: 10.15171/ijhpm.2014.28. 8. Revicki DA, May HJ, Whitley TW. Reliabilityandvalidity of theWorkRelatedStrain Inventory amonghealthprofessionals. BehavMed. 1991;17(3):111-20.
- 9. Aslan SH, Alparslan ZN, Aslan RO, Kesepara C, Ünal M. İşe Bağlı Gerginlik Ölçeğinin Sağlık Alanında Çalışanlarda Geçerlik ve Güvenirliği. Düşünen Adam. 1998;11(2):4-8.
- 10. Ergin C. Doktor ve Hemşirelerde Tükenmişlik ve Maslach Tükenmişlik Ölçeğinin Uyarlanması. VII. Ulusal Psikoloji Kongresi Bilimsel Çalışmaları. Ankara:Türk Psikologlar Derneği Yayını; 1992. p.143-154.
- 11. Marakoğlu K, Kargın NÇ, Armutlukuyu M. Tıp fakültesiaraştırmagörevlilerindetükenmişliksendromuveilişkilifaktörlerindeğerlendirilmesi. Genel Tıp Derg. 2013;23:102-8.
- 12. Chen KY,Yang CM, Lien CH,Chiou HY,Lin MR,Chang HR et al.Burnout, JobSatisfaction, andMedicalMalpracticeamongPhysicians. Int J MedSci. 2013;10(11):1471–78.
- 13. Asher E, Greenberg-Dotan S, Halevy J, Glick S, Reuveni H.DefensiveMedicine in Israel– A NationwideSurvey. PlosOne. 2012;7(8): e42613.
- 14. Studdert DM, Mello MM, Sage WM, Desroches CM, Peugh J, Zapert K, et al.Defensivemedicineamonghigh-risk specialistphysicians in a volatilemalpracticeenvironment. JAMA. 2005;293(21):2609-17.
- 15. Ortashi O, Virdee J, Hassan R, Mutrynowski T, Abu-Zidan F.Thepractice of defensivemedicineamonghospitaldoctors in the United Kingdom. BMC MedicalEthics. 2013 Oct 29;14:42. doi: 10.1186/1472-6939-14-42.
- 16. Dyrbye LN, Varkey P, Boone SL, Satele DV, Sloan JA, Shanafelt TD. Physiciansatisfactionandburnout at differentcareerstages. Mayo ClinProc. 2013;88(12):1358-67. doi: 10.1016/j.mayocp.2013.07.016.
- 17. Wang Z, Xie Z, Dai J, Zhang L, Huang Y, Chen B. Physician burnout and it’s associated factors: a cross-sectional study in Shangai. J OccuptHealth. 2014;56(1):73-83.
- 18. Aktuğ İY, Susur A, Keskin S, Balcı Y, Seber G, Günay Y. Osmangazi Üniversitesi Tıp Fakültesinde çalışan hekimlerde tükenmişlik düzeyleri. Osmangazi Tıp Dergisi. 2006;28(2):91-101.
- 19. Çolak ON, Balcı B, Özlem EN, Özaçar E, Abalı L, İbış MA ve ark. Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıpta Uzmanlık Öğrencilerinin Mesleki Tükenmişlik Düzeyleri. Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 2013;27(2):67-73.
- 20. O’leary KJ, Choi J, Watson K, Williams MV. Medical students’ and residents’ clinical and educational experiences with defensive medicine. Acad Med. 2012;87(2):142-8. doi:10.1097/ACM.0b013e31823f2c86.
- 21. Erol A, Sarıçiçek A, Gülseren Ş. Asistan hekimlerde tükenmişlik: İş doyumu ve depresyonla ilişkisi. Anadolu psikiyatri dergisi. 2007;8(4):241-47.
- 22. Solaroglu I, Izci Y, Yeter HG, Metin MM, Keles GE. Health transformation Project and defensive medicine practice among neurosurgeons in Turkey. Plos One. 2014; 9(10):e111446. doi: 10.1371/journal.pone.0111446.
- 23. Tanrıverdi O, Cay- Senler F, Yavuzsen T, Turhal S, Akman T, Komurcu S, et al. Perspectives and practical applications of medical oncologists on defensive medicine (SYSIPHUS study): a study of the Palliative Care Working Committee of the Turkish Oncology Group (TOG). Med Oncol. 2015;32(4):106. doi: 10.1007/s12032-015-0555-5.
- 24. Catino M. Why do physicians practice defensivemedicine.The side- effects of madicall itigation. Safety science monitor. 2011;15(1):1-12.
- 25. Sünter AT, Canbaz S, Dabak Ş, Öz H, Pekşen Y. Pratisyen hekimlerde tükenmişlik, işe bağlı gerginlik ve iş doyumu düzeyleri. Genel Tıp Derg. 2006;16(1):9-14.
- 26. Arıkan D, Karabulut N. Hemşirelerde işe bağlı gerginlik ve bunu etkileyen faktörlerin belirlenmesi. Atatürk üniversitesi hemşirelik yüksekokulu dergisi. 2004;7(1):10-16.
- 27. Hellerstedt WL, Jeffery RW. The association of jobs train and health behaviours in men and women. Int J Epidemiol. 1997;26(3):575-83.
- 28. Goldberg R, Boss RW, Chan L, Goldberg J, Mallon WK, Moradzadeh D, et al. Burnout and its correlates in emergency physicians: four years’ experience with a wellness booth. Acad Emerg Med. 1996;3(12):1156-64
- 29. Toral-Villanueva R, Aguilar-Madrid G, Juárez-Pérez CA. Burnoutandpatientcare in juniordoctors in Mexico City. OccupMed(Lond). 2009;59(1):8-13. doi: 10.1093/occmed/kqn122.
- 30. Yoney H, Yavuz DG, editörler. Tıpta Uzmanlık Seçimi.1. Baskı. İstanbul: Marmara Üniversitesi Yayınları; 2010.p.12.
- 31. Altun G, Yorulmaz AÇ. Yasal değişiklikler sonrası Hekim sorumluluğu ve Malpraktis. Trakya Üniversitesi Tıp Fak. Dergisi. 2010;1(27):7-12.
Assistant Physicians Knowledge and Attitudes about Defensive Medical Practices, Work-Related Stress and Burnout Levels
Öz
Introduction: Defensive medicine is the practice
of physicians to use the unnecessary procedures for diagnosis and treatment in
order to protect themselves against medical malpractice cases, or to avoid
taking the responsibility of high-risk medical practices which are likely to
result in a malpractice case. The present study was carried out to
reveal the knowledge and attitudes of research assistants working in internal
and surgical medical sciences at Dicle University Medical Faculty Hospital
about the defensive medicine applications and the factors affecting
work-related stress and burnout levels. Method:
The sample of this descriptive-cross-sectional type of study was designed by
proportional layer method. The questionnaire, which included the
sociodemographic data form, the defensive medicine applications attitude scale
and the maslach burnout ınventory, was applied to 200 physicians. Results: Of all the participants whose
mean age was 29.4±3.0, 70.5%(n=141) were male, 56%(n=112) were married. The
frequency of positive and negative defensive medicine was found as 98%(n=196)
and 92 % (n=184) respectively. The
points of defensive medicine were significantly high in the males, those
working at surgical departments, those in the first two years of the specialist
training in medicine, those the malpractice case opened about and smokers. The
level of work-related tension was significantly high in the ones working at
surgical departments, ones who keep watch for eight times or more per month, those
the malpractice case opened about, smokers and alcohol users. The average
points which the physicians took from Maslach Burnout Inventory were determined
as 31.57±11.67 for emotional exhaustion, 11.75±6.49 for desensitization and
29.46±7.72 for personal accomplishment. Conclusion:
In our study, it was concluded that most of the research assistants were not
satisfied with the choice of profession and specialty, their knowledge of
defensive medicine concept was inadequate and their high burnout rates were found
in all burnout dimensions. It was seen that the burnout levels of those who
applied more to defensive medicine were higher.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- 1. Hermer LD, Brody H. Defensivemedicine, costcontainmentand reform. Journal of General InternalMedicine 2010;25(5):470-3.
- 2. Aynacı Y. Hekimlerde Defansif (Çekinik) Tıp Uygulamalarının Araştırılması. Selçuk Üniversitesi Meram Tıp Fakültesi, Adli Tıp Uzmanlık Tezi. Konya: 2008:3.
- 3. Sethi MK, Aseltine RH.Investigation of defensive medicine in Massachusetts, presented at the Massachusetts Medical Society 2008.2-8.
- 4. Aslan SH, Aslan RO, Kesepara C, Alparslan ZN, Ünal M. Kocaeli’de bir grup sağlık çalışanında işe bağlı gerginlik, tükenme ve iş doyumu. Toplum ve Hekim Dergisi. 1997;82(12):24-29.
- 5. Savul G. Güvencesiz istihdam, örgütsel dönüşüm ve çalışma üzerine etkisi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi. Ankara:2008.108.
- 6. Başer A, Başer Kolcu Mİ, Kolcu G, Gök Balcı U. Defansif Tıp Uygulamaları Tutum Ölçeğinin Türkçe Formunun Geçerlilik ve Güvenilirliği: Ön Çalışma. Tepecik Eğit Hast. Derg. 2014;24(2):99-102.
- 7. Moosazadeh M, Movahednia M, Movahednia N, Amiresmaili M, Aghaei I.Determiningthefrequency of defensivemedicine among general practitioners in Southeast Iran. Int J HealthPolicyManag. 2014;2(3):119-23. doi: 10.15171/ijhpm.2014.28. 8. Revicki DA, May HJ, Whitley TW. Reliabilityandvalidity of theWorkRelatedStrain Inventory amonghealthprofessionals. BehavMed. 1991;17(3):111-20.
- 9. Aslan SH, Alparslan ZN, Aslan RO, Kesepara C, Ünal M. İşe Bağlı Gerginlik Ölçeğinin Sağlık Alanında Çalışanlarda Geçerlik ve Güvenirliği. Düşünen Adam. 1998;11(2):4-8.
- 10. Ergin C. Doktor ve Hemşirelerde Tükenmişlik ve Maslach Tükenmişlik Ölçeğinin Uyarlanması. VII. Ulusal Psikoloji Kongresi Bilimsel Çalışmaları. Ankara:Türk Psikologlar Derneği Yayını; 1992. p.143-154.
- 11. Marakoğlu K, Kargın NÇ, Armutlukuyu M. Tıp fakültesiaraştırmagörevlilerindetükenmişliksendromuveilişkilifaktörlerindeğerlendirilmesi. Genel Tıp Derg. 2013;23:102-8.
- 12. Chen KY,Yang CM, Lien CH,Chiou HY,Lin MR,Chang HR et al.Burnout, JobSatisfaction, andMedicalMalpracticeamongPhysicians. Int J MedSci. 2013;10(11):1471–78.
- 13. Asher E, Greenberg-Dotan S, Halevy J, Glick S, Reuveni H.DefensiveMedicine in Israel– A NationwideSurvey. PlosOne. 2012;7(8): e42613.
- 14. Studdert DM, Mello MM, Sage WM, Desroches CM, Peugh J, Zapert K, et al.Defensivemedicineamonghigh-risk specialistphysicians in a volatilemalpracticeenvironment. JAMA. 2005;293(21):2609-17.
- 15. Ortashi O, Virdee J, Hassan R, Mutrynowski T, Abu-Zidan F.Thepractice of defensivemedicineamonghospitaldoctors in the United Kingdom. BMC MedicalEthics. 2013 Oct 29;14:42. doi: 10.1186/1472-6939-14-42.
- 16. Dyrbye LN, Varkey P, Boone SL, Satele DV, Sloan JA, Shanafelt TD. Physiciansatisfactionandburnout at differentcareerstages. Mayo ClinProc. 2013;88(12):1358-67. doi: 10.1016/j.mayocp.2013.07.016.
- 17. Wang Z, Xie Z, Dai J, Zhang L, Huang Y, Chen B. Physician burnout and it’s associated factors: a cross-sectional study in Shangai. J OccuptHealth. 2014;56(1):73-83.
- 18. Aktuğ İY, Susur A, Keskin S, Balcı Y, Seber G, Günay Y. Osmangazi Üniversitesi Tıp Fakültesinde çalışan hekimlerde tükenmişlik düzeyleri. Osmangazi Tıp Dergisi. 2006;28(2):91-101.
- 19. Çolak ON, Balcı B, Özlem EN, Özaçar E, Abalı L, İbış MA ve ark. Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıpta Uzmanlık Öğrencilerinin Mesleki Tükenmişlik Düzeyleri. Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 2013;27(2):67-73.
- 20. O’leary KJ, Choi J, Watson K, Williams MV. Medical students’ and residents’ clinical and educational experiences with defensive medicine. Acad Med. 2012;87(2):142-8. doi:10.1097/ACM.0b013e31823f2c86.
- 21. Erol A, Sarıçiçek A, Gülseren Ş. Asistan hekimlerde tükenmişlik: İş doyumu ve depresyonla ilişkisi. Anadolu psikiyatri dergisi. 2007;8(4):241-47.
- 22. Solaroglu I, Izci Y, Yeter HG, Metin MM, Keles GE. Health transformation Project and defensive medicine practice among neurosurgeons in Turkey. Plos One. 2014; 9(10):e111446. doi: 10.1371/journal.pone.0111446.
- 23. Tanrıverdi O, Cay- Senler F, Yavuzsen T, Turhal S, Akman T, Komurcu S, et al. Perspectives and practical applications of medical oncologists on defensive medicine (SYSIPHUS study): a study of the Palliative Care Working Committee of the Turkish Oncology Group (TOG). Med Oncol. 2015;32(4):106. doi: 10.1007/s12032-015-0555-5.
- 24. Catino M. Why do physicians practice defensivemedicine.The side- effects of madicall itigation. Safety science monitor. 2011;15(1):1-12.
- 25. Sünter AT, Canbaz S, Dabak Ş, Öz H, Pekşen Y. Pratisyen hekimlerde tükenmişlik, işe bağlı gerginlik ve iş doyumu düzeyleri. Genel Tıp Derg. 2006;16(1):9-14.
- 26. Arıkan D, Karabulut N. Hemşirelerde işe bağlı gerginlik ve bunu etkileyen faktörlerin belirlenmesi. Atatürk üniversitesi hemşirelik yüksekokulu dergisi. 2004;7(1):10-16.
- 27. Hellerstedt WL, Jeffery RW. The association of jobs train and health behaviours in men and women. Int J Epidemiol. 1997;26(3):575-83.
- 28. Goldberg R, Boss RW, Chan L, Goldberg J, Mallon WK, Moradzadeh D, et al. Burnout and its correlates in emergency physicians: four years’ experience with a wellness booth. Acad Emerg Med. 1996;3(12):1156-64
- 29. Toral-Villanueva R, Aguilar-Madrid G, Juárez-Pérez CA. Burnoutandpatientcare in juniordoctors in Mexico City. OccupMed(Lond). 2009;59(1):8-13. doi: 10.1093/occmed/kqn122.
- 30. Yoney H, Yavuz DG, editörler. Tıpta Uzmanlık Seçimi.1. Baskı. İstanbul: Marmara Üniversitesi Yayınları; 2010.p.12.
- 31. Altun G, Yorulmaz AÇ. Yasal değişiklikler sonrası Hekim sorumluluğu ve Malpraktis. Trakya Üniversitesi Tıp Fak. Dergisi. 2010;1(27):7-12.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | İç Hastalıkları |
| Bölüm | Orijinal Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 29 Haziran 2018 |
| Gönderilme Tarihi | 5 Aralık 2017 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2018 Cilt: 12 Sayı: 2 |
Cited By
HEKİMLERİN HUKUKİ SORUMLULUĞU BAKIMINDAN DEFANSİF TIP UYGULAMALARI
İstanbul Medeniyet Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi
https://doi.org/10.58733/imhfd.1451574
Examining Defensive Medicine Behaviors in Physicians in Terms of Socio-Demographic Variables: A Cross-Sectional Study
Turkish Journal of Family Medicine and Primary Care
https://doi.org/10.21763/tjfmpc.1400574
Pandemide Sağlık Çalışanlarının Bireysel İş Yükü Algısının İşe Bağlı Gerginlik Düzeyine Etkisi
Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi
https://doi.org/10.34087/cbusbed.1312260
Investigation of the Relationship Between Malpractice Fear and Job Satisfaction Among Emergency Physicians
Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi
https://doi.org/10.35440/hutfd.1320376
Medical residents are facing burnout: who are at stake?
Journal of Basic and Clinical Health Sciences
https://doi.org/10.30621/jbachs.984675
Effects of defensive medicine practices on health care in southeast Turkey
Journal of Health Sciences and Medicine
https://doi.org/10.32322/jhsm.1035672
Defansif Tıp ve Defansif Tıp Konusunda Yapılan Akademik Çalışmalar Üzerine Bir Derleme
Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi
https://doi.org/10.26745/ahbvuibfd.994079
Defensive Medicine Practices: Scale Development and Validation
Medical Decision Making
Özgün Ünal
https://doi.org/10.1177/0272989X211043077
Sağlığın ve birinci basamak bakımın anlaşılmasına ve geliştirilmesine katkıda bulunacak yeni bilgilere sahip yazarların İngilizce veya Türkçe makaleleri memnuniyetle karşılanmaktadır.