Öz
Ağız mukozası yiyeceklerle, ilaçlarla, kozmetiklerle ve diş macunu, dolgu maddeleri gibi dental materyalleri de içeren geniş spektrumda çok sayıda madde ile sürekli temas halindedir. Kontakt stomatit ağız mukozasının irritanlar ve alerjenler ile teması sonucunda ortaya çıkan inflamatuvar reaksiyonu ifade eden bir terimdir ve diş hekimliğinde sıklıkla rastlanan önemli problemlerdendir. Ağız mukozası irritanlar ve alerjenlere karşı nispeten dirençli olmasına karşın literatürde çok sayıda hasta tanımlanmıştır. Kontakt stomatitin gerçek insidansı tam olarak bilinmemekte ve irritan reaksiyonlara, alerjik reaksiyonlardan daha sık rastlanmaktadır. İrritasyon gelişiminde etkili risk faktörleri ajanın irritasyon özelliği, temas derecesi (konsantrasyonu, süresi ve sıklığı), dokulara penetre olabilme yeteneği ve kişinin kalıtsal reaktivite potansiyelidir. Kontakt stomatitten en sık sorumlu olan alerjenler ise lateks, metaller, rezinler ve hijyen ürünleridir. Geniş seri antijenlere karşı yapılan Patch testi (yama testi) irritan reaksiyonları alerjik reaksiyonlardan ayırt etmek için ve alerjik kontakt stomatitin spesifik nedenlerini aydınlatmak için gerekebilmektedir. Klinik bulgular; ağız mukozasında eritem, ödem, ülserasyon, atrofi ve likenoid lezyonlar ile karakterizedir. Kontakt stomatitin oral mukoza bulguları vitamin eksikliği, bazı anemiler, üremik stomatit, nikotin stomatiti ve kandidiaziste oluşan lezyonlar ile benzerlik göstermektedir. Sık rastlanan kontakt stomatit semptomları yanma hissi, ağrı, parestezi, kötü tat, aşırı salivasyon, perioral kaşıntıdır. Bu derlemede, diş hekimlerine yönelik olarak kontakt stomatit etkenleri ve klinik semptomları gözden geçirilmiştir.
Anahtar Kelimeler
Öz
Oral mucosa is continuously subjected to a wide spectrum of numerous materials including foodstuffs, drugs, cosmetics, dental materials including toothpastes and filling materials. Contact stomatitis is a term that describes an inflammatory reaction of the oral mucosa by contact with irritants and allergens and it is one of the main and frequent problems in dentistry. Although oral mucosa is relatively resistant to irritants and allergens, numerous numbers of patients with this disorder are described in the literature. The exact incidence of contact stomatitis is unknown and irritant reactions appear to be more common than allergic reactions. Key factors involved in the potential development of irritation are: irritation potential of the agent, amount of exposure (concentration, duration, and frequency), ability to penetrate the tissue, and inherent reactivity potential of the subject. Also, common allergens responsible for contact stomatitis are latex, metals, resins, and hygiene products. Patch testing to a broad series of antigens may be required to distinguish irritant reactions from allergic reactions and to identify specific causes of allergic contact stomatitis. Clinical manifestations are characterized by erythema, edema, ulcerations, atrophy and lichenoid lesions. The manifestations of contact stomatitis in the oral mucosa resemble the lesions due to vitamin deficiencies, some types of anemias, uremic stomatitis, nicotin stomatitis and candidiasis. The common symptoms of contact stomatitis are burning sensation, pain, paresthesia, bad taste, excessive salivation, perioral itching. Aetiologic factors and clinical symptoms of contact stomatitis for dental practitioners are overviewed in this review.
Anahtar Kelimeler
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Sağlık Kurumları Yönetimi |
| Bölüm | Derlemeler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 16 Temmuz 2011 |
| Gönderilme Tarihi | 20 Aralık 2010 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2011 Cilt: 2 Sayı: 1 |
SDÜ Sağlık Bilimleri Dergisi, makalenin gönderilmesi ve yayınlanması dahil olmak üzere hiçbir aşamada herhangi bir ücret talep etmemektedir. Dergimiz, bilimsel araştırmaları okuyucuya ücretsiz sunmanın bilginin küresel paylaşımını artıracağı ilkesini benimseyerek, içeriğine anında açık erişim sağlamaktadır.