Sağlık Bilimleri Fakültesi Öğrencilerinin Aşı Reddi Hakkındaki Düşünceleri ve Aşılara İlişkin Tutumları
Öz
Amaç: Bu araştırma bir üniversitenin sağlık bilimleri fakültesi öğrencilerinin aşı reddi hakkındaki düşüncelerini ve aşılara ilişkin tutumlarını belirlenmek amacıyla planlandı.
Yöntem: Tanımlayıcı ve kesitsel türdeki araştırmanın örneklemini Ocak-Haziran 2021 tarihleri arasında bir devlet üniversitesinin sağlık bilimleri fakültesinde eğitim gören ve çalışmaya katılmayı kabul eden 324 öğrenci oluşturdu. Araştırma verilerinin toplanmasında bilgi formu ve Aşıya İlişkin Tutumlar Ölçeği kullanıldı.
Bulgular: Araştırma kapsamında yer alan öğrencilerin yaş ortalaması 20.26±1.46 olup, %83.6’sının kadın cinsiyette öğrenci olduğu belirlendi. Aynı zamanda öğrencilerin %68.8’i aşı reddinin bireysel bir hak olduğunu ifade ederken, %62.3’ü ise aşılarının yaptırılmasının ailenin kararlarına bırakılmaması gerektiğini ifade etti. Araştırma kapsamına alınan öğrencilerin aşıya ilişkin tutum puan ortalamaları 33.89±10.01 olup, orta düzeyde olduğu belirlendi. Öğrencilerin aşıya ilişkin tutumlarında cinsiyet faktörünün anlamlı etkisinin olduğu belirlendi.
Sonuç: Aşı tereddütü ve reddinin engellenmesinde topluma rol model olduğu düşünülen sağlık bölümü öğrencilerinin bağışıklama ve aşı reddi konusunda farkındalıklarının arttırılması ve eğitimlerle desteklenmesi sağlanmalıdır.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Akdemir Kalkan İ, Ören MM, Karaşahin Ö, Yıldız Y, Demir Y, Dal T ve ark. (2021). Çocukluk çağı aşılarına yönelik ebeveyn tutumları ölçeğinin Türkçeye kültürel ve dil uyarlaması. Pamukkale Tıp Dergisi, 14, 49-56.
- Argüt N, Yetim A, Gökçay G. (2016). Aşı kabulünü etkileyen faktörler. Çocuk Dergisi, 16(1-2), 16-24.
- Cvjetkovic SJ, Jeremic VL, Tiosavljevic DV. (2017). Knowledge and attitudes toward vaccination: A survey of Serbian students. Journal of Infection and Public Health, 10(5), 649-656.
- Çetin AO, Şaşmaz A, Kurtuluş D, Badur İ, Balkan İİ, Owiwi M ve ark. (2021). Sağlık öğrencilerinde aşı tereddüdü. Anadolu Kliniği Tıp Bilimleri Dergisi, 26(3), 239-48.
- Çevik C, Güneş S, Eser S, Eser E. (2020). Ebeveynlerin çocukluk aşılarına yönelik tutumları (PACV) ölçeğinin Türkçe sürümünün psikometrik özellikleri. Güncel Pediatri, 18(2), 153-167.
- Çıklar S, Döner Güner P. (2020). Annelerin çocukluk çağı aşıları hakkındaki bilgi, davranış ve tutumları ve aşı reddi nedenleri: Nitel ve nicel bir araştırma. Ankara Medical Journal, (1), 180-195.
- Di Martino, G, Di Giovanni, P, Di Girolamo, A, Scampoli, P, Cedrone, F, D'Addezio ve ark. (2020). Knowledge and attitude towards vaccination among healthcare workers: A multicenter cross-sectional study in a Southern Italian Region. Vaccines, 8(2), 248.
- Erken RR, Ergin A. (2019). Health care personnel’s attitudes and behaviours for vaccination recommendations of health care providers. Klimik Dergisi, 32(3), 259-64.
- Etesaminia S, Bağcı Derinpınar K. (2021). Aşı tereddütlerinde sosyal medyanın rolü. Uluslararası Sağlık Yönetimi ve Stratejileri Araştırma Dergisi, 7(2): 377-390.
- Filiz M, Kaya M. (2019). Aşı reddini/kararsızlığını/ karşıtlığını etkileyen faktörleri belirlemeye yönelik yapılan çalışmaların sistematik derlemesi. Türk Akademik Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 2(2), 1-7.
- Günay İ, Tatar M, Saygılı M, Yörük BG, Başpınar S, Saygun M. (2020). Tıp fakültesi son sınıf öğrencilerinin ülkemizdeki aşı reddi hakkındaki düşünceleri. Genel Tıp Dergisi, 30(3), 133-139.
- Hadjipanayis A, van Esso D, Del Torso S, Dornbusch HJ, Michailidou K, Minicuci N ve ark. (2020). Vaccine confidence among parents: Large scale study in eighteen European countries. Vaccine, 38(6), 1505–1512.
- Hasar M, Özer ZY, Bozdemir N. (2021). Aşı reddi nedenleri ve aşılar hakkındaki görüşler. Cukurova Medical Journal, 46(1), 166-176.
- Kardaş Özdemir F, Aşut G. (2021). Sağlık meslek yüksekokulu öğrencilerinin çocukluk çağı aşılarına yönelik bilgi ve tutumlarının belirlenmesi. Yozgat Bozok Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 2(2), 58-69.
- Kilincarslan MG, Sarigül B, Toraman C, Sahin EM. (2020). Development of valid and reliable scale of vaccine hesitancy in turkish language. Konuralp Medical Journal, 12(3), 420-429.
- Madkor KA, Somily EH, Najmi A, Hakami A, Alfaifi MM, Mashhour KM ve ark. (2020). Knowledge and attitudes toward vaccination among Saudi medical students. Journal of Family Medicine and Primary Care, 9(3), 1672–1677.
- Özbalıkçı E, Aydın ES, İpek İ, Özen N, Yüceler M, Ateş O ve ark. (2021). Türkiye’de tıp fakültesi öğrencilerinin aşı, bağışıklama, aşı kararsızlığı ve COVID-19 aşısı hakkındaki bilgi ve düşünceleri. Türk Hijyen ve Deneysel Biyoloji Dergisi, 78(3), 317 – 332.
- Özümit D. (2019). Aşıya ilişkin tutumlar ölçeğinin Türkçe’ye uyarlanması, geçerlik ve güvenirliğinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Kâtip Çelebi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir, Türkiye. Report of the SAGE Working Group on vaccine hesitancy, SAGE, 2014. Erişim Tarihi: 12 Ekim 2021, https://www.who.int/immunization/sage/meetings/2014/october/1_Report_WORKING_GROUP_vaccine_hes itancy_final.pdf.
- Tanrıkulu Y, Tanrıkulu G. (2021). Aşı tereddütü ve ebeveynlerin tutumu. Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi, 10(2), 199-204.
- Uyar M, Yıldırım NE, Şahin KT. (2019). On sekiz yaş ve üzeri erişkin bireylerin aşılar ve aşılama hakkındaki bilgi, tutum ve davranışlarının belirlenmesi. Flora Dergisi, 24(4), 288-294.
- Yakşi N. (2020). Aile sağlığı merkezi çalışanlarının aşı reddi konusundaki düşünceleri ve davranışlarının değerlendirilmesi. Turkish Journal of Public Health, 18(3), 143-154.
- Yıldız Y, Telatar TG, Baykal MH, Aykanat Yurtsever B, Yıldız İE. (2021). COVID-19 pandemisi döneminde aşı reddinin değerlendirilmesi. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 11(2), 200-205.
- Yılmaz Akar S, Zeren Öztürk G. (2020). Hekimlerin aşı ve aşı karşıtlığı hakkında bilgi, tutum ve davranışlarının değerlendirilmesi. FLORA, 25(4), 516-26.
- 3. Ulusal Aşı Çalıştayı Raporu. 16-18 Mart 2018 Ankara. Erişim Tarihi: 07 Eylül 2022, https://www.solunum.org.tr/TusadData/userfiles/file/3_UlusalAsiCalistayiRaporu.pdf.
The Opinions of Faculty of Health Sciences Students About Vaccination Rejection and Attitudes Toward Vaccines
Öz
Objective: This study was planned to determine the opinions and attitudes of health sciences faculty students of a university about vaccination rejection and attitudes toward vaccines.
Methods: The sample of the descriptive and cross-sectional study consisted of 324 students who studied at the health sciences faculty of a state university between January and June 2021 and agreed to participate in the study. The data were collected through the information form and the Attitudes Toward Vaccination Scale.
Results: The mean age of the students included in the study was 20.26±1.46, and 83.6% of them were female students. At the same time, while 68.8% of the students stated that vaccination rejection is an individual right, 62.3% stated that the vaccination should not be left to the family's decisions. The mean score of attitudes towards vaccination of the students included in the study was 33.89±10.01, and it was determined to be at a moderate level. It was determined that the gender factor had a significant effect on students' attitudes towards vaccination.
Conclusion: It should be ensured that the awareness of the students of the health department, who are considered to be a role model for the society in preventing vaccine hesitancy and rejection, about immunization and vaccination rejection, and they should be supported with trainings.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Akdemir Kalkan İ, Ören MM, Karaşahin Ö, Yıldız Y, Demir Y, Dal T ve ark. (2021). Çocukluk çağı aşılarına yönelik ebeveyn tutumları ölçeğinin Türkçeye kültürel ve dil uyarlaması. Pamukkale Tıp Dergisi, 14, 49-56.
- Argüt N, Yetim A, Gökçay G. (2016). Aşı kabulünü etkileyen faktörler. Çocuk Dergisi, 16(1-2), 16-24.
- Cvjetkovic SJ, Jeremic VL, Tiosavljevic DV. (2017). Knowledge and attitudes toward vaccination: A survey of Serbian students. Journal of Infection and Public Health, 10(5), 649-656.
- Çetin AO, Şaşmaz A, Kurtuluş D, Badur İ, Balkan İİ, Owiwi M ve ark. (2021). Sağlık öğrencilerinde aşı tereddüdü. Anadolu Kliniği Tıp Bilimleri Dergisi, 26(3), 239-48.
- Çevik C, Güneş S, Eser S, Eser E. (2020). Ebeveynlerin çocukluk aşılarına yönelik tutumları (PACV) ölçeğinin Türkçe sürümünün psikometrik özellikleri. Güncel Pediatri, 18(2), 153-167.
- Çıklar S, Döner Güner P. (2020). Annelerin çocukluk çağı aşıları hakkındaki bilgi, davranış ve tutumları ve aşı reddi nedenleri: Nitel ve nicel bir araştırma. Ankara Medical Journal, (1), 180-195.
- Di Martino, G, Di Giovanni, P, Di Girolamo, A, Scampoli, P, Cedrone, F, D'Addezio ve ark. (2020). Knowledge and attitude towards vaccination among healthcare workers: A multicenter cross-sectional study in a Southern Italian Region. Vaccines, 8(2), 248.
- Erken RR, Ergin A. (2019). Health care personnel’s attitudes and behaviours for vaccination recommendations of health care providers. Klimik Dergisi, 32(3), 259-64.
- Etesaminia S, Bağcı Derinpınar K. (2021). Aşı tereddütlerinde sosyal medyanın rolü. Uluslararası Sağlık Yönetimi ve Stratejileri Araştırma Dergisi, 7(2): 377-390.
- Filiz M, Kaya M. (2019). Aşı reddini/kararsızlığını/ karşıtlığını etkileyen faktörleri belirlemeye yönelik yapılan çalışmaların sistematik derlemesi. Türk Akademik Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 2(2), 1-7.
- Günay İ, Tatar M, Saygılı M, Yörük BG, Başpınar S, Saygun M. (2020). Tıp fakültesi son sınıf öğrencilerinin ülkemizdeki aşı reddi hakkındaki düşünceleri. Genel Tıp Dergisi, 30(3), 133-139.
- Hadjipanayis A, van Esso D, Del Torso S, Dornbusch HJ, Michailidou K, Minicuci N ve ark. (2020). Vaccine confidence among parents: Large scale study in eighteen European countries. Vaccine, 38(6), 1505–1512.
- Hasar M, Özer ZY, Bozdemir N. (2021). Aşı reddi nedenleri ve aşılar hakkındaki görüşler. Cukurova Medical Journal, 46(1), 166-176.
- Kardaş Özdemir F, Aşut G. (2021). Sağlık meslek yüksekokulu öğrencilerinin çocukluk çağı aşılarına yönelik bilgi ve tutumlarının belirlenmesi. Yozgat Bozok Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 2(2), 58-69.
- Kilincarslan MG, Sarigül B, Toraman C, Sahin EM. (2020). Development of valid and reliable scale of vaccine hesitancy in turkish language. Konuralp Medical Journal, 12(3), 420-429.
- Madkor KA, Somily EH, Najmi A, Hakami A, Alfaifi MM, Mashhour KM ve ark. (2020). Knowledge and attitudes toward vaccination among Saudi medical students. Journal of Family Medicine and Primary Care, 9(3), 1672–1677.
- Özbalıkçı E, Aydın ES, İpek İ, Özen N, Yüceler M, Ateş O ve ark. (2021). Türkiye’de tıp fakültesi öğrencilerinin aşı, bağışıklama, aşı kararsızlığı ve COVID-19 aşısı hakkındaki bilgi ve düşünceleri. Türk Hijyen ve Deneysel Biyoloji Dergisi, 78(3), 317 – 332.
- Özümit D. (2019). Aşıya ilişkin tutumlar ölçeğinin Türkçe’ye uyarlanması, geçerlik ve güvenirliğinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Kâtip Çelebi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir, Türkiye. Report of the SAGE Working Group on vaccine hesitancy, SAGE, 2014. Erişim Tarihi: 12 Ekim 2021, https://www.who.int/immunization/sage/meetings/2014/october/1_Report_WORKING_GROUP_vaccine_hes itancy_final.pdf.
- Tanrıkulu Y, Tanrıkulu G. (2021). Aşı tereddütü ve ebeveynlerin tutumu. Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi, 10(2), 199-204.
- Uyar M, Yıldırım NE, Şahin KT. (2019). On sekiz yaş ve üzeri erişkin bireylerin aşılar ve aşılama hakkındaki bilgi, tutum ve davranışlarının belirlenmesi. Flora Dergisi, 24(4), 288-294.
- Yakşi N. (2020). Aile sağlığı merkezi çalışanlarının aşı reddi konusundaki düşünceleri ve davranışlarının değerlendirilmesi. Turkish Journal of Public Health, 18(3), 143-154.
- Yıldız Y, Telatar TG, Baykal MH, Aykanat Yurtsever B, Yıldız İE. (2021). COVID-19 pandemisi döneminde aşı reddinin değerlendirilmesi. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 11(2), 200-205.
- Yılmaz Akar S, Zeren Öztürk G. (2020). Hekimlerin aşı ve aşı karşıtlığı hakkında bilgi, tutum ve davranışlarının değerlendirilmesi. FLORA, 25(4), 516-26.
- 3. Ulusal Aşı Çalıştayı Raporu. 16-18 Mart 2018 Ankara. Erişim Tarihi: 07 Eylül 2022, https://www.solunum.org.tr/TusadData/userfiles/file/3_UlusalAsiCalistayiRaporu.pdf.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Hemşirelik |
| Bölüm | Araştırma |
| Yazarlar | |
| Erken Görünüm Tarihi | 5 Aralık 2022 |
| Yayımlanma Tarihi | 5 Aralık 2022 |
| Gönderilme Tarihi | 30 Kasım 2021 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2022 Cilt: 5 Sayı: 3 |
